Türkiye Afet Müdahale Planı
TAMP’ın amacı afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak afet grupları ve koordinasyon birimlerine ait rolleri ve sorumlulukları tanımlamak, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasının temel prensiplerini belirlemektir.
TAMP’ın amacı afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak afet grupları ve koordinasyon birimlerine ait rolleri ve sorumlulukları tanımlamak, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasının temel prensiplerini belirlemektir.
TAMP ülkemizde yaşanabilecek her tür ve ölçekte, afet ve acil durumlara müdahalede görev alacak bakanlık, kurum ve kuruluşlar, özel sektör, STK’lar ve gerçek kişileri kapsar.
Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP); ülkemizde yaşanan afetlerden elde edilen tecrübeler doğrultusunda afetlere etkin müdahaleyi sağlamak amacıyla hazırlanmış, ilk olarak 03 Ocak 2014 tarihli 28871 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP)’nda gerekli düzenlemeler yapılmış, 15.09.2022 tarih ve 31954 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
TAMP’ın dayanağı olan Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği; 24 Şubat 2022 tarihli ve 31760 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
TAMP’da ulusal düzeyde 25, yerel düzeyde 23 afet grubu yer almaktadır. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Kızılay Genel Müdürlüğü ana çözüm ortaklarıdır. Diğer bakanlık, kurum ve kuruluşlar ise; destek çözüm ortağı olarak görev almaktadır.
TAMP’ta etki derecesine göre müdahale etki seviyeleri belirlenmiştir. S1 yerel imkânların yeterli olduğu, S2 ise; bir ilde meydana gelen afet ve acil durumun büyüklüğü göz önüne alınarak, o ilin imkanları yetersiz kaldığı durumlarda destek illerin takviyesine ihtiyaç duyulduğu, S3 ulusal düzeyde desteğe ihtiyaç duyulduğu, S4 uluslararası desteğe ihtiyaç duyulduğu seviyedir.
TAMP’ta afetin ve varsa ikincil afetlerin etki alanının birden fazla ili kapsayacak büyüklükte olabileceği durumlara yönelik her il için destek iller planlaması yapılmıştır.
Ulusal ve yerel düzeyde, dikey ve yatay olmak üzere bir yapılanma mevcuttur.
Ulusal düzeyde koordinasyonu; Afet ve Acil Durum Kurulu sağlar. Cumhurbaşkanlığı 1 Nolu Kararnamesi 522/ I maddesi ile oluşturulan Afet Acil Durum Kurulu;
İçişleri Bakanı başkanlığında ve Afet ve Acil Durum Kurulu üyesi olan; İçişleri Bakanlığı Bakan Yardımcısı ,Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Hazine ve Maliye Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Tarım ve Orman Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bakan Yardımcısı, AFAD Başkanı, İletişim Başkanlığı Başkan Yardımcısı, Türk Kızılay Genel Müdürü ve Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü’nün katılımı ile toplanır. Kurul toplantılarına, İçişleri Bakanı tarafından gerekli görülmesi halinde diğer bakanlık, kamu kurum ve kuruluşu, üniversite ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve konu ile ilgili uzmanlar çağrılabilir.
Yerel düzeyde koordinasyon, İl ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu ve İl-İlçe AFAD Merkezleri ile irtibatlı sağlanır. İl ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu, ilgili vali başkanlığında toplanır. Afet ve acil durum hallerinde ise çağrı ve talimat beklemeksizin İl AFAD Merkezinde toplanır.
